Emmeloord, Dr. Jansenpark

Op het terrein van het voormalige Dokter Jansen Ziekenhuis in Emmeloord heeft IMOSS in samenwerking met de gemeente Noordoostpolder een groene woonwijk ontworpen. Het stedenbouwkundigplan en het beeldkwaliteitplan zijn in maart 2023 vastgesteld en inmiddels worden de eerste woonvelden door ontwikkelaars en hun architecten verder uitgewerkt.

Aanleiding

De gemeente Noordoostpolder grijpt de verhuizing van het Dokter Jansen Ziekenhuis aan voor een hoogwaardige herontwikkeling van de locatie, gelegen vlak bij het centrum. En met een flinke ambitie: hier moet een vernieuwend stadsdeel komen met ruimte voor nieuwe woonvormen, vernieuwende architectuur met een stads karakter en hoge dichtheid. De locatie van het Dr. Jansenpark is duidelijk verankerd in de oorspronkelijke ontwerpgedachte van Emmeloord en de Noordoostpolder – en neemt nog steeds een belangrijke plek in het stedelijk weefsel in. De plek ligt aan de westelijke ‘blauwe’ entree van het centrum, waar de Urkerweg de Espelervaart kruist. Het is een opvallend gebied met een lommerrijke uitstraling: een groen voorportaal. Deze groene omgeving was ooit onderdeel van de eerste Groene Mantel rondom Emmeloord en kan nu dienen als fundament voor een toekomstbestendige en inspirerende wijk – ‘groen als nutsvoorziening’.

Inspiratie & participatie

De sfeer en invulling van het gebied is op interactieve wijze tot stand gekomen. Via het platform ‘Swipocratie’ (een soort Tinder voor gebiedsontwikkeling) hebben ca. 1500 bewoners en andere belanghebbenden hun voorkeuren uitgesproken over de ruimtelijke sfeer, bebouwingstypologie en gebruik van de openbare ruimte.

Het plan

Het fundament voor het plan is een parkachtig landschap met daarin vrijliggende clusters van bebouwing. De groene dooradering in het gebied verweeft de bestaande groene randen met het nieuwe park. Een fijnmazig voetpadennetwerk verbindt het parklandschap met de omgeving, maar ook in het park zelf zijn bijzondere plekken, zoals aan het water.

Een vijftal clusters met woningen ligt ingebed in de parkstructuur, waarbij de sterke wisselwerking tussen gebouw en openbare ruimte de belangrijkste kwaliteit is. De geknikte structuur is bepalend voor de beleving van open en besloten ruimtes. Zicht op het park geeft naast kwaliteit voor de bewoner ook een veilig gevoel bij de parkbezoeker.

De verkeersontsluiting voor auto’s vindt plaats aan de randen van het gebied, om daarmee het binnengebied autoluw te houden en zo vol in te kunnen zetten op voetgangers, fietsers en verblijf. Het parkeren wordt integraal opgelost binnen de clusters, waardoor de ‘blik op straat’ wordt beperkt.

De verschillende ruimtes worden allemaal anders gebruikt, met als doel laagdrempelig naar buiten. Contact met de directe buren binnen het cluster vanaf het collectieve dek, waar informele en ongeplande ontmoetingen plaatsvinden, terwijl het park de ruimte en kwaliteiten heeft om te ontspannen, sporten en recreëren.

Samenhang en beeldkwaliteit

De verschillende clusters worden elk individueel ontworpen. Om de samenhang te waarborgen zijn een aantal basisspelregels opgesteld voor de basisvorm (geknikte wanden, collectieve binnenruimte en één blok als accent), en de beeldkwaliteit. Hierin zijn principes opgenomen voor de ensemblewerking van het cluster zelf, de gebouwdelen, materialen en overgangen tussen privé en openbaar – elk met als doel om de kwaliteiten van de groene stadspoort en stadse uitstraling te versterken. Een aantal herkenbare elementen zijn de buitenruimtes die ‘te gast’ zijn in het park, het contrast tussen materialen aan de binnen- en buitenzijde van het cluster en het ingetogen materiaalgebruik om het groen in het gebied naar de voorgrond te halen.

Inrichting openbare ruimte

In het inrichtingsplan is de ambitie van de ‘collectieve tuin’ van alle omwonenden verder uitgewerkt. Het hoofdidee van de buitenruimte is een eigentijdse invulling met een afwisseling van ruigtes, opgaande beplanting en bomen en gecultiveerde plekken om te verblijven en te spelen. Het groen is gevarieerd van karakter en verkleurd van plek tot plek. Zo overheerst aan de zuidzijde de bosrand met mantel-zoom vegetatie. Centraal in het gebied bevindt zich daarentegen de parkzone met ruigtes en een waterbufferzone, terwijl langs de Urkerweg (gecultiveerde) sierbeplanting kleur geeft aan de openbare ruimte.

Een slingerend padenstelsel loopt door de parkzone, met her en der een verblijfsplek met zitrand, speelplek of vlonder om bij het water te komen. Ook de wegen aan de randen van het gebied hebben een slingerend karakter, zo verandert het perspectief als men zich door het gebied heen beweegt.

Qua duurzaamheid zet het gebied vol in op het beperken van wateroverlast. Met groene daken en afstroom van overtollig water naar de centrale waterbergingszone kan er een hoop hemelwater in het gebied (tijdelijk) worden vastgehouden. De gradiënten in het groen en specifieke maatregelen voor vleermuizen (massawinterverblijf), vogels (nestkasten en volwassen bomen) en kleine marterachtigen (takkenrillen en nesthopen) wordt er ook aan een prettige habitat voor deze soorten gedacht.

Vervolg

Inmiddels zijn twee clusters aanbesteed en zijn ontwikkelaars samen met hun architecten bezig met de verdere planuitwerking. Een mooie stap richting een toekomstbestendige woonwijk met karakter!