Almere Oosterwold, De Kreekvelden

Met deze ontwikkeling werken wij mee aan meer diversiteit in Oosterwold. De Kreekvelden wordt een zeer duurzaam en toekomstbestendig plan. Regenwater kan oppervlakkig worden afgevoerd via de vele wadi’s die door het hele plan door lopen. Groen en schaduw loopt tot aan de voordeur van elke woning, en alle 349 huur- en koopwoningen worden energiezuinig gerealiseerd. Hiervan worden, in opdracht van de Alliantie Ontwikkeling, 102 woningen in hout gebouwd, volgens het HOUTbaar-concept. De overige woningen worden in beton gebouwd voor particuliere kopers en Woningstichting GoedeStede. Wij willen, met het ontwikkelen van het stedebouwkundig-, inrichtings- en beplantingsplan, ervoor zorgen dat de nieuwe bewoners straks kunnen genieten van het open, groene en gezamenlijke karakter van Oosterwold, nu en in de toekomst.

Oosterwold

Oosterwold is een gebied van ruim 4.300 ha in de gemeenten Almere en Zeewolde. Het is een dun bebouwd gebied dat een bijzondere vorm van ontwikkelen kent. In 2012 was duidelijk geworden dat de toen gangbare manier van gebiedsontwikkeling niet meer voldeed. Grootschalige plannen konden niet worden uitgevoerd en mensen wilden meer regie over hun toekomstige woonomgeving. Als antwoord hierop werd Oosterwold een gebied volledig gemaakt door initiatiefnemers: de bewoners zelf. Het gebied wordt kavel voor kavel ontwikkeld, en het gehele gebied wordt zo zelfvoorzienend mogelijk. Het gaat dan niet alleen over energie, maar ook over water en voedsel.

Inmiddels zijn we meer dan 10 jaar verder, en is de situatie in het land flink veranderd. Almere staat, net als de rest van het land, voor een gigantische woningbouw-opgave. Daarnaast blijkt nu dat er met individuele initiatieven in Oosterwold een eenzijdige woningvoorraad is ontstaan, met weinig aandacht voor de inrichting van de openbare ruimte. Samen met Koopmans en GoedeStede hebben wij de handen ineen geslagen om een grootschaliger gebied in Oosterwold te ontwikkelen tot een levendige en toekomstbestendige buurt voor een diverse doelgroep: een volgende stap in de organische groei van het hele gebied.

Het plan

Één van de uitdagingen van ontwerpen op deze locatie was het omgaan met alle (technische) randvoorwaarden. Naast hindercontouren van windmolens, een snelweg en archeologische vindplaatsen is de filosofie van Oosterwold gebonden aan een groot aantal ontwikkel-regels waar aan moest worden voldaan. Was dit alleen maar beperkend? Zeker niet! Uit het archeologisch onderzoek kwam namelijk naar voren dat door het plangebied vroeger een kreek heeft gelopen; een zijtak van de oude Eem. 

In het stedenbouwkundig plan van de Kreekvelden zijn verleden en heden samengevoegd tot een toekomstbestendig ontwerp. Het is de kaarsrechte verkaveling van de polder, vervormd door de oude kreek die in het gebied opnieuw naar boven wordt gebracht. Er is een overgang van grootschalige landbouw in het noorden naar kleinschalige stadslandbouw in het zuiden; naast en tussen de woningen. De kreek die door het gebied heenloopt wordt gebruikt voor wateropvang en -afvoer, voor recreatie en voor biodiversiteit. Het plan bestaat uit blokken van woningen, met een interne, autovrije groenstructuur die groen totaal de voortuin brengt.

Interactielandschap

Het interactielandschap is een landschap waarin alle elementen niet los van elkaar staan, maar samenwerken en elkaar versterken. In de Kreekvelden krijgt dit vorm door de verschillende elementen in het plan niet los van elkaar te zien, maar als onderdelen die met elkaar verweven zijn. Wandelpaden, bankjes en een gemeenschappelijke ontmoetingsplek in het noordelijke deel van het plangebied maken ontmoetingen en samenwerken mogelijk. Natuur en stadslandbouw versterken elkaar, en de combinatie is goed voor de biodiversiteit. Groene ruimtes met wadi’s waar gespeeld kan worden bevinden zich tussen de woningen in, en er staan fruitbomen voor de voordeur. Alle elementen die Oosterwold zo eigen maken komen in de Kreekvelden samen als een interactielandschap.

De openbare ruimte

De openbare ruimte van De Kreekvelden is zo ontworpen dat de hoeveelheid verharding geminimaliseerd is, om zo het groene en open beeld van Oosterwold te behouden. In Oosterwold zijn op dit moment weinig speelplekken voor kinderen aanwezig. In dit plan hebben we hier extra aandacht aan besteed. De speelplekken worden met de toekomstige bewoners ontworpen, zodat ze volledig aansluiten bij de behoefte van de wijk. Er is verder ook veel aandacht besteed aan het openbaar groen in de wijk, wat het hart van het plan vormt. De belevingswaarde van de beplanting staat centraal: het groen is een verlengstuk van de voortuin. Er is ruimte voor ontmoeten en spelen en de stadslandbouw loopt door in de vorm van eetbare planten en bijvoorbeeld fruitbomen. 

De groeninrichting van de kweekzone is gericht op klimaatadaptatie en biodiversiteit. De kreek komt tot uiting in de vorm van verlengingen in het maaiveld, kleine meren/plassen en ook als verhogingen in het maaiveld. Aan een van de meren komt een buurthuis te liggen met een klein zandstrand eraan. 

Alles bij elkaar wordt de Kreekvelden een nieuw soort woongebied in Almere Oosterwold, wat de filosofie van het gebied oppakt en verder brengt. Door de aanwezigheid van openbare voorzieningen zoals groene wandelroutes en speelplekken overstijgt dit ontwerp het plangebied, en draagt het bij aan de leefbaarheid en toekomstbestendigheid van heel Oosterwold.