Lochem Herinrichting centrum

In opdracht van de Gemeente Lochem heeft IMOSS een integrale ruimtelijke visie op de historische binnenstad van Lochem opgesteld. Het doel van de visie is om de binnenstad toekomstbestendig te maken. Inspirerende stip op de horizon is: “Lochem, de leukste kleine binnenstad van de Achterhoek”.

De visie heeft betrekking op de gehele binnenstad, maar gaat specifiek in op een vijftal deelgebieden:

De Grote Markt;
De Kleine Markt;
De Stadsentrees Nieuwstad, Smeestraat en Tramstraat-Walderstraat;
Verbinding Graafschapsterrein – Binnenstad;
Verbinding Grote Markt – Walderstraat.

Het opstellen van een globale raming van de uitvoeringskosten die samenhangen met de maatregelen uit de visie maakt onderdeel uit van de opgave.

Gastvrijheid begint buiten de poort

De binnenstad van Lochem wordt op sommige momenten goed bezocht door inwoners en bezoekers. Op andere momenten is de stad rustiger en kan zij wel wat levendigheid gebruiken. Het doel is om inwoners en bezoekers naar het centrum te trekken en te verleiden om vaker, langer en regelmatiger gebruik te maken van de Lochemse gastvrijheid.

Kern van onze visie is: gastvrijheid begint buiten de poort.

Om de ambitie van aantrekkelijke pleisterplaats gestalte te geven gaan we allereerst stevig aan de slag met de verbetering van kwaliteit van de openbare ruimtes in uw prachtige binnenstad.

Hanzestad Lochem

Het is duidelijk dat Lochem al eeuwenlang structureel deel uitmaakt van een internationaal netwerk van Hanzesteden. Vroeger was het de Hanzeroute Deventer – Westfalen. Later de scheepvaart, onder andere met de zomp, over de Berkel. Denk ook aan de bedrijvigheid die langs de Berkel is ontstaan, en nog steeds zich ontwikkelt. Lochem was en is een kleine speler tussen de steden Deventer en Zutphen. Als één van de kleinere Hanzesteden (wat Lochem al uniek maakt) nam zij een bijzondere positie in. Hanzesteden zijn qua architectuur vooral herkenbaar aan de rode baksteen gebouwen. Dit was in Lochem niet het geval. In Lochem waren alleen een aantal voorname gebouwen uit baksteen opgetrokken, de meeste woningen betroffen vakwerkhuizen met eikenhouten gebint- en kapconstructies en met stro gedekte daken.

Nog steeds ligt Lochem in een fantastisch netwerk, maar dan vooral van recreatieve aard. We zien bijvoorbeeld uitgebreide fietsroutes naar de verschillende landgoederenzones en naar Deventer, Zutphen, Borculo, Ruurlo, Goor en verder. Maar ook wordt Lochem aan gedaan op de “Hanzeroute” van de Europafietsers.

We weten inmiddels dat veel mensen met de auto komen om dan verder op de fiets het Achterhoekse land te verkennen. Of dat er eenvoudigweg een korte stop gemaakt wordt om even wat boodschappen te doen. Het is de kunst om juist hen te verleiden om niet direct op de fiets te springen (of in de auto), maar om uitgebreid de binnenstad te verkennen.

We willen graag dat inwoners, omwonenden en bezoekers vaker, meer en langer gebruik maken van de prachtige uitstraling van dit kleine eigenwijze stadje.

Essentieel daarbij is om de kwaliteit van de toegangen tot de binnenstad te verbeteren. We maken daarbij ruimhartig gebruik van de drie historische toegangswegen:

De Nieuwstad aan de zuidzijde, geflankeerd door de Ooster- en Zuiderbleek;
de Tramstraat aan de westzijde en
de Molenstraat, nabij de Noorderbleek, aan de noordzijde.

Het helder benoemen van de drie entrees en een duidelijke routing leidt ertoe dat er logische plekken ontstaan in de stad (de aanlooproutes) waar de zogenaamde compacte stad een plek kan krijgen. Deze drie entrees liggen tevens op de plek van de historische stadspoorten, de Molenpoort, de Bergpoort en de Walderpoort. Deze poorten en entrees dienen tevens als inspiratiebron voor een verdere thematisering van de binnenstad, waarbij de unieke eigenschappen van Lochem als Hanzestad een rol spelen. Ook diverse pleinen, welke door de aanloopstraten aaneen worden geregen als “pleinenreeks” kunnen een verbijzonderde functie krijgen.

Deze aanloopstraten zijn de locaties waar detailhandel geconcentreerd kan worden, waarmee de route naar het hart van Lochem leidt, de Markt. De Markt is daarbij het logische punt waar de hoogste concentratie aan voorzieningen ligt en kan daarbij een hoogwaardige inrichting krijgen. Hiermee wordt het mogelijk om de randen van het centrum te ontwikkelen tot een “nieuwe singel” (wellicht in combinatie met de Julianaweg) waaraan hoogwaardig en “historisch” gewoond kan worden. Mooie voorbeelden hiervan zijn te vinden in oude Vestingsteden zoals bijvoorbeeld Naarden.

Het overkoepelende doel van de visie en de ruimtelijke uitwerking is om bezoekers vanaf de rand van het stadje naar de binnenstad te (ver)leiden. Door middel van een samenhangende inrichting van de openbare ruimte worden gebouwen, winkels, en terrasjes met elkaar verbonden.

In september 2018 is de Ruimtelijke Visie Binnenstad door de gemeenteraad van Lochem vastgesteld. Binnenkort wordt gestart met de nadere uitwerking van de inrichtingsmaatregelen.

opdrachtgever	Gemeente Lochem
aanspreekpunt	Serge Vonk