Amersfoort Ontwikkelstrategie Stadsring Oost

Stedelijke inbreiding Amersfoort heeft zich lange tijd ontwikkeld door uit,- en inbreidingen aansluitend op of in het bestaande stedelijk weefsel. Zoals genoemd functioneert de Utrechtse Heuvelrug als natuurlijke buffer aan […]

Stedelijke inbreiding

Amersfoort heeft zich lange tijd ontwikkeld door uit,- en inbreidingen aansluitend op of in het bestaande stedelijk weefsel. Zoals genoemd functioneert de Utrechtse Heuvelrug als natuurlijke buffer aan de zuidzijde, waar de gemeentegrenzen eindigen. Ontwikkeling zijn hier alleen mogelijk als er sprake is van functieverandering of herbestemming. Uitbreidingslocaties zijn hierdoor alleen mogelijk aan de noordzijde van de stad.

Hierdoor is er een grote afstand ontstaan tussen de kern van de stad en de buitenste uitbreidingswijken. De herkenbare concentrische opbouw van de stad is hierdoor in onevenwicht komen te liggen, en de reisafstanden van woongebieden naar het centrum zijn lang, wat niet duurzaam is.

Een alternatief voor woningbouw aan de rand van de stad is stedelijke inbreiding. Bij stedelijke inbreiding wordt efficiënter gebruik gemaakt van de bestaande ruimte binnen het stedelijk weefsel door hoogbouw en dubbel ruimtegebruik. Door efficiënter gebruik te maken van de beschikbare ruimte hoeft er minder landschappelijk gebied te worden opgeofferd voor woningbouwontwikkeling. Doordat er meer mensen op deze plek in de stad komen wonen neemt de druk op de openbare ruimte toe, daarom is het belangrijk om de kwaliteit van de openbare ruimte van de Stadsring, het Plantsoen, moeten verbeteren.

Concept

Het stedenbouwkundig concept voor de locatie Stadsring-Oost is erop gericht om de gewenste stedelijke verdichting zó vorm te geven dat de ruimtelijke kwaliteit van de stadsring in algemene zin flink wordt versterkt. Dit kan enerzijds door hoogbouw, maar ook vooral een hernieuwde maat en schaal, nieuwe doorgangen, accenten waar nodig en een goed en zorgvuldig vormgegeven plint. Daarbij is een plint geen doel op zich, maar verlevendiging van het maaiveld wel. Dat kan ook betekenen dat er soms moet worden nagedacht over een andere typologie. Daarnaast wordt het een echt stedelijk woongebied, een woongebied moet gepaard gaan met autovrije (semi-) openbare ruimte, een geborgen plek waar men afstand kan doen van het geweld van de stadsring en op een prettige wijze zijn of haar huis kan betreden, of buiten kan genieten van een kop koffie.

 

VISIE – in de stad

De stedenbouwkundige ontwikkelingen die de laatste jaren rond het centrum hebben plaatsgevonden concentreren zich voor een groot gedeelte in een stedelijke As. De stadsring maakt hier onderdeel van uit.

De stedelijke as bestaat uit een diversiteit aan gebieden en structuren. De volgende punten zijn kenmerkend en geven identiteit aan de gehele stedelijke as:

• Een stenig en breed profiel met bebouwing direct aan de openbare ruimte;
• Belevingswereld wordt bepaald door de bebouwing door gesloten bouwblokken en positionering aan de openbare ruimte;
• ontwikkeling van diverse nieuwbouw- en transformatielocaties met hogere bouwvolumes;
• Stedelijke functies als kantoren, detailhandel, horeca en vermaak langs de gehele as.

 

In die stedelijke as markeren prominente gebouwen de radialen en/of bijzondere plekken. Denk aan het sns-pand aan de utrechtseweg (samen met “the spot”), de bioscoop bij het eemplein en de bebouwing rondom de kop van isselt. Dit samenspel van allerlei typen objecten, die verschillend zijn in bouwjaar, architectuur (en kwaliteit..) Zorgen ervoor dat de stadsring dynamisch aanvoelt. Diverse hoogwaardige transformaties geven steeds meer aanzien aan deze ring. Op alle plekken worden de wijken achter deze ring nauw betrokken bij het historisch centrum. Ter hoogte van de stadsring-oost ontbreekt deze dynamiek en verbinding. De kantoorpanden zijn monofunctioneel, hebben geen heldere relatie met de ring en vormen ook geen accenten en architectonische hoogstandjes. De beoogde transformatie gaat uit van een helder statement aan de stadsring, die dynamisch oogt en doormiddel van een samenspel van objecten zowel de radialen betrekt bij de stad, als transparantie geeft naar het achterliggende (woon)gebied

VISIE – IN HET LANDSCHAP

Naast een stedelijke ligging, kent de locatie ook een sterk landschappelijke ligging, welke niet op het eerste oog zichtbaar is. Vanuit de historie is deze ligging mede bepalend geweest voor de eerste patronen van occupatie en de transformatie biedt een hernieuwde kans om dit weer te doen. Inhakend op “een gezonde stad”, “vergroening” en “het verbinden van stad en land” gaat de visie uit van het versterken van de zichtbaarheid en fysieke verbindingen vanuit het achterland naar de groene stadswallen en andersom. De Heiligenbergbeek vormt als het ware de poort naar de Utrechtse Heuvelrug, waar de Flierbeek de toegang vormt tot de Gelderse Vallei. Op zowel grote als kleine schaal zijn daardoor diverse ronden te fietsen en te lopen, via deze groen/blauwe corridors. De twee entrees van de “Stadsring-Oost” vormen door een stedenbouwkundig en landschappelijk accent een logische overgang naar dit landschap. Een passende maat en schaal, startend bij de voordeur zorgt voor een minimale drempel om vanuit huis deze routes te gebruiken

Viertal SPEERPUNTEN

De transformatie van de stadsring is gebaseerd op een viertal speerpunten. Deze speerpunten vormen de basis van de visie.

1. KWALITEITSSLAG

Gebleken is dat sloop-nieuwbouw alléén niet zorgt voor de beoogde kwaliteitsslag. Daarnaast bestaat er de kans dat bij sloop-nieuwbouw er een te eenzijdig woonprogramma wordt aangeboden in de vorm van kleine appartementen of een andere monomane programmering. Sloop-nieuwbouw biedt juist ook kansen voor kwaliteitsverbetering in het programma, de plint in relatie tot de openbare ruimte, typologie en korrel / verwevenheid. Door sloop-nieuwbouw van de oude kantoorgebouwen, ontstaat er een nieuwe reeks woongebouwen langs de Stadsring-Oost. Deze markante plek begeleidt een belangrijke stadsentree. Naast de stadsring zijde, wordt ook de zijde van de buurt aangepakt. Door deze ingreep ontstaat ruimte voor verschillende, kleinschalige, verblijfsplekken, nieuwe routes en wonen aan de stadsring.

2. Vergroenen

Vergroenen is het zorgen voor een helder vormgegeven maaiveld, gekenmerkt door een groen en een besloten karakter waarbij parkeren zoveel mogelijk uit het zicht plaat vindt. Qua inrichting wordt een sterke relatie met de stadswallen beoogd. Er wordt voorzien in een aangenaam groene woonomgeving met ontmoetingsplekken waar buurtbewoners doorheen lopen en fietsen op weg naar het landschap achter de Flierbeek, of de Heiligenbergerbeek.  Het vergroenen biedt bovendien kansen voor een ecologisch waardevoller gebied met betere condities voor flora en fauna.

3. STAD-LAND VERBINDINGEN (FYSIEK)

Het gebied doorgaanbaar maken met nieuwe verbindingen is het doel. Verbindingen met de directe omgeving in alle richtingen. Een herkenbare verbinding met het historische stadscentrum en de woonwijk achter de kantoorstrip zorgt ervoor dat het gehele gebied kan meeprofiteren van de kwaliteiten van het stadscentrum en het landschap. Een belangrijke verbindende rol is er voor de Heiligenbergerweg.

4. Differentiatie

Differentiatie wordt op een aantal manieren ingezet: Door de transformatie ontstaan een aantal woongebouwen met verschillende uitdrukkingen en typologieën. Dit karakter wordt in de onmiddellijke omgeving van de gebouwen voortgezet. Elke kavel heeft een buitenruimte met specifiek karakter. Door deze nadrukkelijke differentiatie worden er verschillende woonmilieus mogelijk. Aan de andere kant wordt er op de herontwikkeling sterk ingezet op wandvorming langs de stadsring.